Chú thích Bạch_Vân_quốc_ngữ_thi_tập

  1. Theo một số tài liệu, tuyển tập thơ Bạch Vân quốc ngữ thi tập còn có những tên gọi khác như Trình Quốc Công Nguyễn Bỉnh Khiêm thi tập hoặc Trình quốc công Bạch Vân thi tập.
    Trong bài viết “Danh nhân Nguyễn Bỉnh Khiêm và văn bản thơ Nôm”, PGS.TS. Trịnh Khắc Mạnh (Viện Nghiên cứu Hán Nôm) nhận định: “Hiện trong kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm có 3 văn bản chép thơ Nôm của Nguyễn Bỉnh Khiêm: Trình Quốc công Bạch Vân Am thi tập 程國公白雲庵詩集, ký hiệu AB.309; Bạch Vân Am thi tập 程國公白雲庵詩集, ký hiệu AB.157 và Trình Quốc công Nguyễn Bỉnh Khiêm thi tập 程國公阮秉謙詩集, ký hiệu AB.635. Trong đó hai bản Trình Quốc công Bạch Vân Am thi tập 程國公白雲庵詩集, ký hiệu AB.309 và Bạch Vân Am thi tập 程國公白雲庵詩集, ký hiệu AB.157 đều thống nhất chép 100 bài thơ Nôm của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bản Trình Quốc công Nguyễn Bỉnh Khiêm thi tập 程國公阮秉謙詩集, ký hiệu AB.635, chép 100 bài thơ Nôm của Nguyễn Bỉnh Khiêm và hơn 50 bài thơ Nôm tồn nghi là của Nguyễn Bỉnh Khiêm. So sánh 100 bài thơ Nôm của Nguyễn Bỉnh Khiêm trong 3 thi tập nêu trên, Phạm Văn Ánh nhận xét “về cơ bản đều giống nhau, thậm chí giống cả trật tự các bài (trừ một vài trường hợp không đáng kể)”. Có lẽ do ấn tượng về lời nhận xét của Vũ Khâm Lân “tất cả đến hơn ngàn bài, ngày nay sót lại độ hơn một trăm”, nên người sưu tập sau này đã dừng lại ở con số 100 là đáng tin cậy. Còn hơn 70 bài thơ Nôm tồn nghi là của Nguyễn Bỉnh Khiêm chép trong Trình Quốc công Nguyễn Bỉnh Khiêm thi tập 程國公阮秉謙詩集, ký hiệu AB.635, hiện cũng có nhiều ý kiến khác nhau... Như vậy thơ Nôm cho là của Nguyễn Bỉnh Khiêm từ các nguồn tư liệu là 153 bài, nhưng các nhà nghiên cứu như Bùi Duy Tân, Bùi Văn Nguyên, v.v… cho rằng có khoảng 30 bài trùng nhau giữa thơ Nôm Nguyễn Trãi và thơ Nôm Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bùi Duy Tân nhận xét: “Phần chắc là hai bản thơ Nôm của hai đại gia (Nguyễn Trãi và Nguyễn Bỉnh Khiêm) đều là những bản sao đi chép lại ở thời sau, từ sau khi nguyễn Bỉnh Khiêm qua đời 1585 đến trước khi bản Phúc Khê được in 1868, quãng ba bốn trăm năm, quá nhiều thời gian để hai tập thơ (Quốc âm thi tậpBạch Vân am thi tập) có thể lẫn lộn vào nhau”.”
  2. Trần Văn Giáp: Tác phẩm được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2003, tr. 901.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Bạch_Vân_quốc_ngữ_thi_tập http://vanhaiphong.com/ly-luan-phe-binh/2331-2015-... http://vanhaiphong.com/sang-tac-tre/2468-2016-01-0... http://phiatruoc.info/ban-ve-chu%CC%83-nhan-nguye%... http://www.thivien.net/Nguy%E1%BB%85n-B%E1%BB%89nh... http://www.tapchisonghuong.com.vn/tap-chi/c329/n19... http://www.vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin... http://khoavanhoc-ngonngu.edu.vn/home/index.php?op... http://ios.vass.gov.vn/noidung/tapchi/Documents/Ba... https://web.archive.org/web/20160307204300/http://...